Dünya genelinde enflasyon ve resesyon ikilemi devam ederken, ABD Başkanı Donald Trump‘ın “Önce Amerika” politikası kapsamında attığı adımlar ABD ihracatını etkileyerek varlık fiyatlarında oynaklığı artırdı. Bununla birlikte, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın bitirilmesi konusunda atılan adımlara ve nadir toprak elementleri anlaşmasına yönelik haber akışı takip edildi.
Geçen hafta, Goldman Sachs, Trump‘ın tarife politikalarının kısa vadede enerji ve metal üretiminde sınırlı artış sağlayabileceğini, ancak uzun vadede ‘emtia hakimiyeti‘ politikalarının daha güçlü etkiler yaratabileceğini belirtti. Banka ayrıca, Trump yönetiminin Çin ile rekabet nedeniyle ticaret ve dış politikada emtialara öncelik verdiğini, ABD’nin petrol ve gazda ticaret fazlasını artırmayı, jeopolitik gücünü yükseltmeyi ve Çin’in hakim olduğu kritik metallerde dışa bağımlılığı azaltmayı hedeflediğini vurguladı.
Ons altın rekor seviyelerden geri döndü
Başkan Trump‘ın izlediği politikaların oluşturduğu belirsizliklerle güçlenen dolar endeksi varlık fiyatları üzerinde etkili olmaya devam etti. Analistler, geçen hafta güçlenen dolar endeksinin altın fiyatı üzerinde satış baskısı oluşturduğunu belirterek, yatırımcıların odağında ABD’de bu hafta açıklanacak tarım dışı istihdam verilerinin olduğunu ifade etti.
Dünya Altın Konseyi (WGC), geçen hafta yayımladığı verilere göre, fiziksel altın destekli borsa yatırım fonlarının (ETF) Mart 2022’den bu yana en büyük haftalık girişini kaydettiğini açıkladı. Bu gelişmelerle altının ons fiyatı geçen hafta 2 bin 956 dolarla rekor kırdı. Bu seviyelerde tutunamayan altının ons fiyatı 8 haftalık yükseliş trendinin ardından geçen hafta yüzde 2,59 değer kaybetti ve haftayı 2 bin 859 dolardan tamamladı.
Ons bazında geçen hafta gümüş yüzde 4,3, paladyum yüzde 5, platin yüzde 2,4 değer kaybetti.
Putin, ABD’ye nadir toprak elementleri ve alüminyum için iş birliği teklif etti
Baz metallerde ise geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, yatırımcılar özellikle Rusya ve Ukrayna kaynaklı yoğun haber akışına odaklandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, olası bir ekonomik anlaşma kapsamında ABD’ye ülkesindeki nadir toprak elementleri yataklarının ortak keşfi ve ABD iç pazarına alüminyum tedariki teklifinde bulundu.
Bununla birlikte, Rusya Doğal Kaynaklar Bakanlığı, ülkenin 29 bölgede toplam 658 milyon ton nadir toprak elementi rezervine sahip olduğunu açıkladı. Bakanlık, bu elementlerin yalnızca cevherle birlikte çıkarılabilen karmaşık bir yapıya sahip olduğunu belirterek, mevcut rezervlerin Rus ekonomisinin ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde olduğunu vurguladı.
Öte yandan, dünyanın en büyük bakır üreticisi Şili’deki büyük çaplı elektrik kesintisi, arz kesintisi riskini artırarak bakır fiyatlarında sert yükselişe yol açtı. Bu durum, Trump‘ın bakır ithalatına gümrük vergisi getirme tehdidinin etkisini törpüledi.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 0,9, alüminyumda yüzde 1,8 ve çinkoda yüzde 1,7 azalırken, nikelde yüzde 1,1 ve kurşunda yüzde 0,3 arttı.
ABD Senatosu, metan emisyonu ücreti düzenlemesini iptal etti
Petrol fiyatlamalarında geçen hafta yoğun haber akışı etkili olurken, negatif bir seyir izlendi. ABD Senatosu, Biden yönetiminin büyük petrol ve gaz üreticilerine yönelik metan emisyonlarını azaltma amacıyla getirdiği ücret düzenlemesini iptal eden kararı kabul etti.
Öte yandan, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) petrol ihracatına yeniden başlayacağı ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın sona ermesine yönelik barış görüşmelerinin küresel arzı artıracağı beklentileri petrol fiyatlarının yükselişini kısıtladı.
Rus hükümeti, iç piyasada akaryakıt istikrarını sağlamak ve rafineri sektörünü desteklemek amacıyla üreticilere verilen petrol ihracat izinlerini Ağustos 2025’e kadar uzattı. Öte yandan, Trump, Truth Social hesabından yaptığı açıklamada, önceki Başkan Joe Biden döneminde ABD ile Venezuela arasında imzalanan anlaşmaları sona erdirdiğini duyurdu.
Dönemin ABD yönetimi, 26 Kasım 2022’de Venezuela petrolünün satışına ilişkin yaptırımları hafifleten bir muafiyet anlaşmasına imza atmıştı. ABD’nin ham petrol stoklarının azaldığına işaret eden veriler de fiyatlar üzerinde etkili oldu.
Bu gelişmelerle geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı, geçen hafta yüzde 1,3 düşerken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 9,8 değer kaybetti.
Tarım emtiaları, üretim artışı ve ihracat zorluklarıyla değer kaybetti
Tarım emtiaları ise üretim artışı ve Trump‘ın politikalarının neden olduğu ihracat zorluklarıyla değer kaybetti. Buğday fiyatları, ABD’nin zayıf buğday ihracatı ile beş haftanın en düşük seviyesinde kalırken, ABD tarım bakanlığının (USDA) 2025’te ABD buğday ekim alanlarını 47 milyon dönüme, stokları ise 826 milyon bushele çıkaracağını açıklaması ve Rusya’da üretim tahminlerinin 81-82 milyon ton seviyesinde korunması da fiyatlar üzerindeki baskıyı artırdı.
Mısır fiyatları da, ABD’de geçen hafta ihracatın son yedi haftanın en düşük seviyesi olan 794 bin 694 tona gerilemesi ve USDA’nın 2025 için ekim alanlarını 94 milyon dönüme çıkararak dönüm başına 181 bushel verim beklediğini açıklamasıyla değer kaybetti.
Bu gelişmelerle, geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde yüzde 2,8, mısırda yüzde 7, pirinçte yüzde 2,3 ve buğdayda yüzde 7,1 azaldı.
Kakao fiyatlarında, Fildişi Sahili Tarım Bakanı’nın olumsuz hava koşulları ve verim sorunları nedeniyle 2024-2025 sezonunda üretimin geçen yılın düşük seviyelerinde kalacağını açıklaması etkili oldu. Bununla birlikte şeker fiyatları, Çin’in fabrika hijyenine yönelik endişelerle aralık ayında Tayland’dan ithalatı durdurması ve yasağın kaldırılması için yapılan görüşmelerin sonuçsuz kalması nedeniyle geriledi.
ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’de libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 7,1, pamukta yüzde 1,1 ve kahvede yüzde 4,2 azaldı. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 0,2 azalışla tamamladı.
